Abchazja jest niepokornym regionem o nieuregulowanym statusie państwowym, który pomimo skomplikowanej sytuacji politycznej i niepodległościowej posiada walory turystyczno-krajobrazowe. Jeżeli nie ma problemu z podróżowaniem po regionie, na turystów czeka tam kilka interesujących miast, ciekawe zabytki i tereny trekkingowe.

Region wchodzący w skład Gruzji zajmuje północno-zachodnią część kraju nad Morzem Czarnym, gdzie sąsiaduje z Rosją, Górami Swaneckimi, Rioni i Niziną Kolchidzką. Największą część terytorium Abchazji zajmują południowe stoki głównego grzbietu Kaukazu, od którego odchodzą góry: Gagryjskie, Bzypijskie i Abchaskie. Najwyższym szczytem jest Dombaj-Ulgen (4046 m n.p.m.), a większość miast położona jest na wybrzeżu.

Według legend Bóg rozdzielający terytoria podczas tworzenia świata oddał najpiękniejsze ziemie Abchazom za ich otwartość i gościnność. Historycznie jednak w I tysiącleciu p.n.e. tereny te, podobnie jak dawne królestwa Kolchidy, skolonizowali Grecy, którzy założyli takie miasta jak Dioskuria (Suchumi) i Fasis (Poti). Następnymi władcami byli Rzymianie, z kolei od IV stulecia przyszła kolej na panowanie Gruzji. Po licznych konfliktach zbrojnych Abchazja zyskała niepodległość na przełomie IX i X wieku. Między XV a XIX stuleciem natomiast, nad Abchazją władzę sprawowała Turcja, a po wygranej wojnie w 1810 r. region włączono do Imperium Rosyjskiego. Po I wojnie światowej na krótki okres Abchazja stała się częścią niepodległej Gruzji, ale już w 1921 r. ponownie została przejęta przez Armię Czerwoną. Krainą niemalże przez cały wiek XX targały wojny domowe i konflikty zbrojne zarówno z Rosją, jak i z Gruzją, które doprowadziły do podziału społeczeństwa, problemów z niepodległością i skomplikowanej procedury wizowej.

Stolicą regionu jest Suchumi – główny port morski i lotniczy ulokowany w zatoce na wschodnim wybrzeżu Morza Czarnego, znany z sanatoriów, łagodnego klimatu i źródeł mineralnych. W starożytności była to kolonia grecka o nazwie Dioskuria, utworzona w VI w. p.n.e. Później panowali tam Rzymianie, a w okresie Bizancjum miasto nazywało się Sebastopolis. Po upadku Królestwa Gruzji w XV stuleciu, Suchumi stało się główną twierdzą Królestwa Abchaskiego, która uległa Turkom i pod rządami osmańskimi pozostawała do 1810 r., kiedy Rosja przejęła kontrolę nad regionem. XX-wieczne działania wojenne zniszczyły miasto, niemniej znajduje się tam kilka ciekawych miejsc. Nadmorska promenada jest doskonałym traktem spacerowym i w tym rejonie ulokowało się najwięcej hoteli i rezydencji wypoczynkowych. Najważniejszym zabytkiem jest katedra św. Mikołaja z początku XX wieku, chociaż dużo starszy jest arkadowy most z gruzińskimi inskrypcjami datowanymi na XII stulecie. Zwiedzić można również znajdujący się w północno-wschodniej części miasta zamek gruzińskiego króla Bagrata III oraz pozostałości systemów fortyfikacyjnych wybudowanych jeszcze za czasów rzymskich. Chlubą Abchazji są odbudowane budynki Grand Hotelu i Abchaskiego Teatru Dramatycznego, natomiast przyjemnie czas można spędzić w zabytkowym Ogrodzie Botanicznym. Będąc w Suchumi warto również wspiąć się na wysoką latarnię morską z widokiem na Nowy Afon, przespacerować się wzdłuż muru okalającego niegdyś XVI-wieczną twierdzę Kalasheyr i spojrzeć na okolicę z góry Suchum, gdzie dumnie wznosi się wieża telewizyjna. W mieście nie brakuje różnego rodzaju lokali gastronomicznych i tawern, w których pija się gruzińską „czaczę”, a wypoczywać można na kamienisto-żwirowej plaży przy promenadzie.

Gagra – popularny w Abchazji kurort wypoczynkowy założony przed wiekami jako grecka kolonia o nazwie Triglite. Przy nadmorskiej promenadzie pełnej palm rozciąga się długie, kamieniste nabrzeże, a najlepszym terenem spacerowym jest okolica pomnika Madei. Warto także wybrać się na nieco dłuższą wędrówkę na szczyt góry Mamdzyszka, z którego niebagatelny widok pozostaje w turystycznej pamięci na długie lata.

Picunda – niewielka miejscowość sanatoryjna założona przez Greków w V w. p.n.e. oferuje turystom kamieniste plaże i skromną bazę noclegową. Okoliczną atrakcją są ruiny czterech świątyń, a starymi malowidłami ściennymi i mozaikami przyciąga katedra św. Andrzeja.

Kuchnia gruzińska dzięki pewnej różnorodności może sprawiać wrażenie nieco egzotycznej. A wszystko to za sprawą warunków geograficzno-klimatycznych i tradycji kulinarnych zmieniających się wraz z zawieruchami wojennymi oraz wpływami tureckimi, perskimi i rosyjskimi. Gruzińskie przepisy mogą stanowić pewną inspirację i sprawić, że zwiedzanie tego dosyć surowego kraju będzie jeszcze bardziej ciekawsze.

Z jednej strony można tam trafić na soczyste arbuzy, pomidory, melony czy winogrona, a z drugiej nieodłącznym elementem smagającym kubki smakowe są aromatyczne zioła, czosnek, orzechy włoskie i nasiona granatu dodające potrawom unikatowego smaku. Zadziwić może również ogromna liczba gatunków mięs, ryb, serów i warzyw.

Przed głównymi daniami pojawiają się najczęściej smakowite przekąski, chociażby w postaci sałatki z pomidorów i świeżej bazylii, serów sulguni ze wschodniej Gruzji i pleśniowych serów dambali chaczo. Pod różną postacią królują bakłażany, niemniej najbardziej rozpoznawalnym daniem jest chaczapuri, czyli cienkie ciasto nadziewane solonym serem. Daniem głównym bywa chinkali – rodzaj pieroga nafaszerowanego mięsem, zachęcający do konsumpcji oryginalnym kształtem, czmeruli – kurczak duszony w sosie czosnkowym czy często zamawiany szaszłyk mcwadi. Warto spróbować również inne potrawy mięsne: kebapi – mielone mięso w formie szaszłyka z rusztu czy dolma – gołąbki z baraniną w liściach winogron. Amatorzy dań mięsnych z pewnością zainteresują się rodzajem gulaszu przyrządzonego z flaków – kaszi. Wegetarian natomiast może zadowolić talerz pchali z liśćmi buraków lub szpinaku wymieszanymi z pastą orzechową, nasionami granatu i przyprawami.

Wiele restauracji podaje tradycyjny chleb puri o różnych kształtach, wypiekany w dużym, cylindrycznym piecu, z kolei smakowicie wyglądają także kukurydziane placki o trójkątnym kształcie, wypiekane przy użyciu glinianych patelni. Niezwykle pożywne są gruzińskie zupy przypominające cziorby, takie jak charczo, czyli zupa gulaszowa z cielęciny. Na unikalne dania można trafić podczas górskich wędrówek. Pasterze bardzo często zajadają się mięsem gudis kaurma, które w celu zwiększenia trwałości umieszczane jest na jakiś czas w strumieniach, a później zawijane w bydlęcą skórę, gotowane w dużym kotle i zakopywane w ziemi. Nie tylko mięso jest jednak oznaką gruzińskiej kuchni. Smacznie prezentuje się chaczapuri adżaruli – placek z serem i sadzonym jajkiem, kształtem przypominający łódkę czy mleczne maconi podobne do kwaśnego mleka. Za nietypowe, ale o wyjątkowym smaku, uchodzą orzechy nawleczone na sznurek i zanurzone w kisielu gruszkowym, tworzące coś w rodzaju świecy o nazwie czurczchela.

Takie smakołyki można popić lemoniadami porzeczkowymi, pomarańczowymi lub gruszkowymi, niemniej koneserzy win sięgną z pewnością po butelkę któregoś ze słynnych, gruzińskich win lub też coś mocniejszego w postaci wódki z winogron – czaczy. Najwięcej win produkuje się w Kartli, Kakheti i Imeretii, a każda miejscowość wytwarzająca „napój bogów” może pochwalić się własnym szczepem winogron, dlatego też można natrafić na wino telawi, gurdżaani czy cinandali. Warto zainteresować się domowymi winami przygotowywanymi w specjalnych kadziach o nazwie kwewri, niemniej jeśli ktoś nie chce eksperymentować może spokojnie sięgnąć po butelkę: białego wina wytrawnego o owocowych tonach Ereti, ciemnorubinowego wytrawnego Saperawi, czerwonego półsłodkiego o aksamitnym smaku Kindzmarauli, czerwonego słodkiego z mocnym bukietem i malinowym tonem Chwanczkara lub też czerwonego wytrawnego, leżakującego w drewnianych beczkach o nazwie Dolina Alazani. Gatunków wina produkowanych od setek lat jest znacznie więcej, dlatego warto przy okazji pobytu w gruzińskiej restauracji szczegółowo przestudiować kartę win. W Gruzji panuje swoisty kult wina zawsze ozdobionego piękną etykietą i wyjątkowo smakującego podczas prawdziwej winnej uczty, bez której pobyt w Gruzji nie byłby do końca zaliczony. Prawdziwi smakosze powinni również zadbać o to, by butelka wina z najlepszej apelacji znalazła się w bagażu podróżnym.

Gruzińska kultura, obyczaje i zachowania rozwinęły się wraz z wielowiekową historią kraju, która przyczyniła się do powstania silnego poczucia tożsamości narodowej. Podejście do wartości narodowych sprawiło, że Gruzja zachowała swą odrębność i nie uległa licznym okupacjom dotykającym kraj na przestrzeni lat, chociaż wpływy rosyjskie w niektórych regionach widoczne są do dziś. Gruzję zamieszkują przede wszystkim Gruzini, ale do mniejszości należą Ormianie, Rosjanie, Czeczeni czy Azerowie. Oficjalnym językiem jest gruziński charakteryzujący się kilkunastoma dialektami odpowiadającymi poszczególnym regionom, a także unikalnym i odrębnym alfabetem. Gruzini wyznają prawosławie aczkolwiek w wioskach szczególnie przy granicy z Turcją dominuje islam. Żeby zyskać sympatię i zaufanie Gruzinów najlepiej nauczyć się chociaż kilku słów w ich języku.

Regionalne tradycje są przekazywane z pokolenia na pokolenie i zapoznanie się z nimi wymaga sporo czasu. Gruzini słyną z niezwykłej gościnności, dlatego turyści wybierający się do tego kraju powinni zapamiętać takie słowo jak „supra”, czyli tradycyjna biesiada będąca czymś więcej niż zwykła uczta. Na stołach króluje wino i dobre jedzenie, a taniec i śpiew są nieodłącznym elementem hucznej zabawy. Przed uczestnictwem w takiej imprezie warto wcześniej zastanowić się nad jakimś toastem, gdyż każdy z gości ma obowiązek wznieść dzban wina do góry i wygłosić kilka słów (toasty najczęściej wznosi się winem, a nie piwem czy wódką). Współbiesiadnicy wybierają najczęściej „tamadę”, czyli kogoś na wzór wodzireja, który przekazuje swoją mądrość podczas wygłaszania toastów, ale także stawia karne kolejki dla spóźnialskich. Czasami zdarza się, że do picia wina podawane są tradycyjne, gruzińskie rogi zwane „kanci”, z których alkohol smakuje wyjątkowo i pity jest przeważnie do dna. Turyści powinni pamiętać, że popijanie między toastami i mowami oratorskimi może wywołać niesmak u gospodarza. Chociaż biesiady są huczne i opływają winem, przeważnie polegają na długich rozmowach do białego rana i wygłaszaniu coraz to nowych toastów i niekoniecznie sprowadzają się jedynie do spożywania alkoholu.

Żeby lepiej poznać Gruzinów warto zapoznać się pewną legendą, według której Bóg podczas stwarzania świata zebrał w jednym miejscu wszystkie narody i nakazał im oczekiwanie na własny skrawek planety. Kiedy powstało zamieszanie i walka o ziemie, Gruzini nie ulegli rywalizacji i spokojnie wznosili toasty w cieniu drzew. Bóg dostrzegł ten spokój i chęć do zabawy, po czym nadał im najwspanialsze ziemie pełne zieleni, żyznych pól i malowniczych gór. Od tego czasu Gruzini są bardzo pogodni, a w ich naturze nie leży awanturnictwo.

W trakcie podróży po kraju warto pamiętać, iż w restauracjach rachunek płaci przeważnie jedna osoba, a mężczyźni zazwyczaj płacą za kobiety. Próby otrzymania oddzielnego rachunku mogą wzbudzić zdziwienie restauratorów. Tradycją jest także, by stół był wspólny dla jednej grupy gości. Wchodzenie do świątyń nie jest zabronione, niemniej należy pamiętać o odpowiednim stroju (kobiety wchodząc do monasteru lub cerkwi powinny zakryć głowę, ramiona i kolana). Za gościnność należy podziękować odpowiednimi słowami i najlepiej upominkiem dla gospodarza, natomiast przy powitaniu istotne jest podanie dłoni i pocałunek w policzek – zwyczaj pocałunku dwóch Gruzinów symbolizuje zażyłość i przyjaźń. W dobrym tonie jest wyrażenie zachwytu na temat obiektów, które zobaczyło się w Gruzji, natomiast lepiej nie mylić Gruzinów z Rosjanami, gdyż za taką pomyłkę mogą się poważnie obrazić. Wypada także orientować się w polityce gruzińsko-rosyjskiej, by nawet w przypadkowej rozmowie nie popełnić jakiejś gafy.

Nie ma zakazu fotografowania, aczkolwiek należy unikać robienia zdjęć podczas nabożeństw. Napiwki nie są przeważnie wliczane w cenę i wynoszą 10% kwoty rachunku, a dodatkowe nagrodzenie kelnera jest mile widziane.

Oprócz zażywania kąpieli morskich najpopularniejszą formą aktywnego wypoczynku w Abchazji jest trekking. Najlepszą bazą wypadową dla miłośników chodzenia po górach jest okolica Jeziora Rica i wioski Audchara. Tam biorą swój początek szlaki do Jeziora  Mzym, Doliny Siedmiu Jezior, wodospadu Gega i tradycyjnej wioski Pschu.

Okolice Suchumi – w okolicach stolicy regionu znajduje się kilka interesujących miejsc, godnych odwiedzenia na krótkiej wycieczce. Przykładowo można zajrzeć do wioski Kaman, gdzie zgodnie z legendami został zabity i pochowany św. Bazyli, a także podróżujący do Pisundy św. Jan Chryzostom – kaznodzieja, pisarz i biskup Konstantynopola. Pielgrzymów z całego świata przyciąga wybudowany w Kaman kościół pod wezwaniem świętego oraz pobliski strumyk, który według wierzeń ma moc uzdrowicielską.

Nowy Afon – jedno z ciekawszych miast Abchazji z wielowiekową historią i licznymi zabytkami. Od wieków w tym miejscu działał ważny port handlowy, a malowniczym otoczeniem od lat zachwycali się pisarze. Targowa Anakopia szybko stała się twierdzą, w której w wieku VIII królem abchaskim ogłosił się władca Leon II i przekształcił osadę w stolicę państwa. W wieku XIX pojawili się tam mnisi, którzy założyli monastyr będący głównym centrum religijnym kaukaskiej części Morza Czarnego. Świątynia poświęcona jest św. Szymonowi – jednemu z 12 apostołów, męczennikowi kościoła katolickiego i prawosławnego. Widoczne z daleka złociste kopuły lśnią w słońcu, natomiast z placu przed monastyrem można podziwiać ujmujący widok na morze. Najważniejszym budynkiem jest katedra. Św. Pantaleona Męczennika i Uzdrowiciela, która góruje nad pozostałymi świątyniami wchodzącymi w skład całego kompleksu. Żeby zrozumieć sens przedsięwzięcia koniecznie trzeba zajrzeć do groty św. Szymona Kananejczyka, w której apostoł miał pościć i modlić się. Ciekawostką jest także system Jaskiń Nowoafońskich – podziemny szlak biegnący przez gigantyczne sale, wśród najdziwniejszych form skalnych. Z daleka widać także twierdzę Anakopia, położoną na szczycie góry Apsara. Forteca pochodząca z IV w. była ważnym punktem strategicznym i odgrywała ważną rolę w dawnym Księstwie Abchazji. Całą okolicę można podziwiać z molo w mieście i okolicznych plaż o kamienistym podłożu.

Jezioro Rica – najpopularniejsze jezioro Abchazji położone na wysokości 950 m n.p.m. przyciąga niezwykle porywającymi widokami, bujną roślinnością i możliwością pływania łódką z widokiem na wysokie góry. Przy okazji warto zwiedzić ruiny fortecy Bzyb z X w., która broniła dostępu do głębokiego wąwozu, kościół Bzyb zbudowany z wapienia, Wodospad Łez sączący się leniwie po jasnych skałach i Jaskinię Sołowiewa.

Uszguli – jedna z najwyżej położonych osad, w krajobraz której oprócz wysokich gór wpisały się charakterystyczne wieże mieszkalno-obronne ze średniowiecznym rodowodem.  W miejscowej XI-wiecznej cerkwi św. Marii można oglądnąć zabytkowe ikony oraz piękne malowidła ścienne opowiadające legendę o dwóch nieoswojonych bykach, które w trakcie pracy pokłoniły się Bogu.

Zugdidi – dogodna baza wypadowa do zwiedzania okolic. Przy okazji pobytu w mieście można obejrzeć zabytkowy kompleks pałacowo-parkowy, ogród botaniczny oraz cerkiew Matki Bożej. Turystów interesujących się historią zaciekawić może muzeum Dadianich prezentujące wykopaliska archeologiczne oraz tzw. Dom Mitrati poświęcony potomkowi Napoleona. Okoliczną atrakcją jest XV-wieczny zamek w Ruchi z chwytającymi za serce widokami na rzekę Inguri i most łączący Nizinę Kolchidzką z Abchazją.

Park Narodowy Kolcheti – raj dla wędkarzy i miłośników natury, w którym można poczuć się jak w prawdziwej dżungli. Teren parku obejmuje również przymorskie jezioro Paleostomi oraz bagna rozciągające się nad rzeką Piczori. Występują tam torfowiska, bagienne lasy i bogaty świat zwierzęcy. Miejscowe agencje turystyczne oferują turystom wycieczki piesze i konne, żeglowanie, nurkowanie i obserwację ptaków.

Ozurgeti – miasto położone nad rzeką Natanebi jest bazą wypadową do zwiedzania monastyru Szemokmedi, który w średniowieczu był jednym z największych kulturalno-edukacyjnych ośrodków regionu. Kompleks pochodzący z XVI stulecia składa się z dwóch świątyń, w których urzędowali arcybiskupi.

Kutaisi – drugie co do wielkości miasto Gruzji i stolica regionu Rioni jest ważnym ośrodkiem naukowym, kulturalnym i przemysłowym kraju. Według legend jest to również jedno z najstarszych miast świata sięgające historią czasów starożytnej Grecji i króla Minosa – władcy Krety i zmarłych w Hadesie. W mitologii Kutaisi zostało opisane jako miasto Aia w Kolchidzie, do którego Jazon przybył po „złote runo”. Mit o Argonautach i strategiczne położenie uczyniło z miasta w IX stuleciu stolicę Imperium Abchaskiego i administracyjne centrum Gruzji, które w XI w. najechali Turcy. Stolicę z Kutaisi do Tbilisi przeniósł król Dawid Budowniczy, a jego syn Rusudan prowadził w kolejnych latach wojnę z mongolskimi najeźdźcami. Miasto było niszczone w czasie kilku wojen feudalnych i najazdów tureckich, niemniej zawsze zostawało odbudowane. Podobnie jak cały region, Kutaisi trafiło później pod panowanie rosyjskie w 1810 r. i niejednokrotnie było okupowane przez Armię Czerwoną. Sytuacja ustabilizowała się dopiero w 1991 r. Historyczną miejscowość symbolizuje katedra Bagrati wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Budowę świątyni ukończono w 1003 r., a jej fundatorem był król Bagrat III. Ruiny ważnego zabytku architektury i sztuki gruzińskiej, zniszczonego podczas najazdów tureckich, nie przestają zachwycać rozmachem przedsięwzięcia i zdobieniami. Zachowane malowidła przedstawiają między innymi Najświętszą Bogurodzicę, natomiast uznanie budzą pozostałości murów i potężnych filarów. Katedra stoi na szczycie wzgórza Ukimerioni, dlatego zwiedzanie wzbogacone jest o wspaniałe widoki. Oprócz tej wyjątkowej świątyni na uwagę zasługuje także kościół Mocameta (nazwa odnosi się do słowa „męczennicy”) związany z legendą o dwóch braciach, którzy przeciwstawili się islamowi, zginęli i stali się świętymi oraz Wielka Synagoga będąca drugą co do wielkości żydowską świątynią w Gruzji. Warto również poświęcić czas na odwiedziny Galerii Sztuki Dawida Kakabadze prezentującej dokonania gruzińskich artystów oraz Muzeum Historycznego Niko Berdzeniszwilego. Gruzińskie jedzenie podawane w świetnie zorganizowanych restauracjach nie ma sobie równych, a hotele o różnym standardzie są doskonałą bazą wypadową do zwiedzania okolic.

Monastyr Gelati – obok katedry w Kutaisi świątynia malowniczo położona w wąwozie rzeki Chalcitela jest drugim zabytkiem regionu Rioni wpisanym na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Jedno z największych centrów religijnych, naukowych i filozoficznych w Gruzji ufundował król Dawid IV Budowniczy i według legendy właśnie w tym miejscu został pochowany. Podczas zwiedzania w pierwszej kolejności mija się kościół św. Grzegorza z tradycyjnymi dekoracjami, okazałą katedrę NMP oraz dwukondygnacyjny kościół św. Mikołaja. Ważnym miejscem była także Akademia Gelati, w której kształcili się przedstawiciele gruzińskiej elity tworzący arcydzieła literackie, filozoficzne i historyczne. Spacer po całym kompleksie zabiera turystów w prawdziwą podróż w przeszłość i pokazuje, że Gruzja odegrała ważną rolę historyczną w tej części świata.

Rezerwat Sataplijski – strefa subtropikalnych lasów jest doskonałym miejscem na rozprostowanie kości i oddychanie wyjątkowo świeżym powietrzem. W miejscu, gdzie Nizina Kolchidzka przechodzi w podgórze Wielkiego Kaukazu, znajdują się unikalne drzewa, jaskinie krasowe i kratery wygasłych wulkanów. Na szczególną uwagę zasługuje jaskinia Sataplia, w której naukowcy odkryli ślady dinozaurów oraz obecności ludzi pierwotnych. Wyznaczona trasa turystyczna ma ponad kilkaset metrów długości i najlepiej się tam dostać z Kutaisi.

Nokalakewi – u podnóża Gór Megrelskich położona jest wioska, w miejscu której przed laty istniała grecka i rzymska osada Archeaopolis. Swoją fortecę założyli w wiekach późniejszych Gruzini z królestwa Lazyki, niemniej największych zniszczeń dokonały wojska arabskiego dowódcy Marwana ibn-Muhammada. Oferta turystyczna tego miejsca skierowana jest głównie do turystów z zamiłowaniem do archeologii, którzy lubią przespacerować się wśród ruin królewskiego pałacu, akropolu, łaźni, świątyń i grobowców.

Nikrocminda – wśród charakterystycznych, gruzińskich świątyń wyjątkowym kunsztem rzeźbiarstwa wyróżnia się katedra w Nikorcmindzie, datowana na XI stulecie. Zachwycić się można unikalnymi ornamentami, płaskorzeźbami i figurami przedstawiającymi nie tylko sceny historyczne i mityczne stworzenia, ale również zabytkową wartość.

Ambrolauri – niewielka miejscowość położona w górach była przed wiekami rezydencją królów Imeretii, a obecnie jest dobrze rozwiniętą bazą noclegową, z której turyści wyruszają na szlak prowadzący do wież Saisziwilo oraz w trasy trekkingowe po malowniczym regionie Racza.

Kiedy najlepiej wybrać się do Abchazji?
Gruzja piękna jest o każdej porze roku, więc wybór terminu podróży jest kwestią indywidualną. Jeżeli ktoś chce korzystać z dobrej pogody i uroków Morza Czarnego powinien pojawić się w sezonie letnim trwającym od czerwca do października, kiedy temperatury sprzyjają morskim kąpielom i oscylują w granicach od 25 do 30°C. Warto jednak pamiętać, że ze względu na klimat szczególnie w lipcu może tam być wyjątkowo parno i duszno. W góry natomiast najlepiej wybrać się późnym latem lub jesienią, kiedy pogoda sprzyja wędrówkom, temperatury nie są zbyt dokuczliwe i nie ma ryzyka lawinowego. Koniec lata, jesień i wiosna idealnie nadają się do zwiedzania zabytków, niemniej warto pamiętać, że Gruzja nie jest dużym krajem i wypoczynek nad morzem można łączyć z wycieczkami fakultatywnymi. Dla turystów interesujące mogą być także okresy gruzińskich świąt (Wielkanoc, Boże Narodzenie, Nowy Rok) oraz czas festiwali.

Jaka waluta obowiązuje w Gruzji i jakie są orientacyjne ceny?
Walutą Gruzji jest lari (GEL), 1 GEL = 100 tetri. Ceny w większych miastach są podobne do cen w Polsce, a na prowincji jest taniej. Dolary i euro można bez problemu wymienić na miejscową walutę.

Gdzie i jakie pamiątki kupić w Gruzji?
Najcenniejszą pamiątką przywiezioną z Gruzji jest z pewnością butelka wspaniałego wina z unikalnej apelacji, niemniej podróż przetrwa także wyjątkowy przysmak „czurczchela”. Turyści z wyprawy przywożą często aromatyczne przyprawy i sosy „tkemali”. Charakterystyczne są płyty z gruzińską muzyką, na których rozbrzmiewają wielogłosowe pieśni oraz współczesna muzyka wykonywana przez gruzińskie zespoły. Ciekawą pamiątką mogą być krowie rogi „kanci”, często bogato zdobione i wykorzystywane do picia wina, chociaż turyści rozglądają się także za misternie wykonanymi kindżałami, kaukaskimi dywanikami, trójstrunową gitarą „panduri” lub nakryciem głowy „papachi”.

Jaki czas obowiązuje w Gruzji?
W Gruzji do czasu polskiego dodajemy 3 godziny.

Jak poruszać się po Gruzji?
Transport publiczny w Gruzji opiera się głównie na najtańszych i najszybszych tzw. marszrutkach, czyli mikrobusach zabierających do kilkunastu osób oraz na zwykłych autobusach. Gęsta sieć połączeń gwarantuje stosunkowo szybkie przemieszczanie się między dużymi miastami, a kierowca marszrutki po wcześniejszym uzgodnieniu może zatrzymać się praktycznie wszędzie. Sieć kolejowa jest słabo rozwinięta, a jedyną trasą godną turystycznej uwagi jest Tbilisi – Batumi, aczkolwiek czas podróży nie należy do najkrótszych.

W niektórych miejscach warto wypożyczyć samochód, by dotrzeć do atrakcji turystycznych nieosiągalnych dla zwykłej komunikacji. Główne drogi są sukcesywnie remontowane i w stosunkowo dobrym stanie, nieco gorzej wygląda to na górskich trasach i w regionach położonych z dala od głównych traktów komunikacyjnych. Część dróg w górach zamykana jest w okresie zimowym ze względu na trudne warunki atmosferyczne. Polskie prawo jazdy jest w Gruzji uznawane, a swoim autem obywatel może poruszać się do 90 dni, po czym musi albo opuścić teren kraju, albo zarejestrować samochód. Wymagane jest OC i „zielona karta”. Z racji tego, że Gruzini bezstresowo podchodzą do prowadzenia pojazdów, na drogach należy wykazywać się szczególną uwagą. Ze względu na sytuację polityczną niektóre regiony mogą być zamknięte dla turystów, dlatego przed podróżą należy zapoznać się z komunikatami MSW na stronie: www.msz.gov.pl

Jakie plaże są w Abchazji?
Abchazja charakteryzuje się kamienistym wybrzeżem, a najlepsze plaże usypane z kamieni znajdują się w takich miastach jak Gagra, Picunda, Nowy Afon i Suchumi.

Przy hotelach wyższej kategorii lub w wybranych kurortach plaża jest usypywana sztucznie lub znacznie różni się od typowych plaż miejskich, dlatego wybierając kurort i hotel warto upewnić się do jakiej plaży będziemy mieć dostęp.

Jakie są ograniczenia celne w Gruzji?
Przepisy celne na terenie Gruzji nie odbiegają od powszechnie przyjętych standardów. Nie ma specjalnych ograniczeń przy wwozie i wywozie pieniędzy, a każdorazowo przy przekraczaniu granicy należy wypełnić deklarację celną. Obcokrajowcy w niektórych przypadkach mogą liczyć na zwrot zapłaconego podatku VAT, gdy robią zakupy w sklepach oznaczonych etykietą TAX FREE. Kodeks celny Gruzji zbliżony jest do obowiązującego w Europie.

Jakie dokumenty potrzebne są w razie konieczności skorzystania ze służby zdrowia w Gruzji?
Przed wyjazdem do Gruzji warto wykupić ubezpieczenie kosztów leczenia w polskiej firmie ubezpieczeniowej. W największych miastach działają prywatne gabinety lekarskie, które są znacznie lepiej wyposażone niż publiczna służba zdrowia, dlatego w wyjątkowych sytuacjach lepiej zdecydować się na płatną wizytę lekarską.

Ze względu na inną florę bakteryjną należy starannie wybierać restauracje lub jadać w hotelach i przestrzegać podstawowych zasad higieny. Turyści powinni pić wyłącznie wodę butelkowaną, ewentualnie gotowaną co najmniej 10 min. Szczepienia ochronne nie są wymagane i nie ma zagrożeń sanitarno-epidemiologicznych, niemniej przed wyjazdem warto sprawdzić czy szczepienia nie są zalecane sezonowo.

Od obywateli Unii Europejskiej wiza nie jest wymagana przez okres pobytu do 360 dni. Dokumentem uprawniającym do wjazdu jest paszport lub dowód osobisty (należy jednak pamiętać, że brak paszportu może uniemożliwić podróż do innych krajów Kaukazu Południowego). Nie ma obowiązku meldunkowego. Ze względu na sytuację polityczną przed wyjazdem warto szczegółowo zapoznać się z komunikatami MSZ.

Szczegółowe i aktualne informacje można uzyskać na stronie MSZ: www.msz.gov.pl i www.tbilisi.msz.gov.pl

Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Gruzji

Gruzja, Tbilisi, Br. Zubalashvili 19, 0108
Tel.: +995 322920398 Tel. dyżurny: +995 599701279 Faks: +995 322920397
tbilisi.amb.sekretariat@msz.gov.pl
www.tbilisi.msz.gov.pl